Wanneer is het nuttig om assertief te zijn op het werk, en wanneer wordt het schadelijk? We bekijken waarom assertief zijn zo’n belangrijke vaardigheid is op de werkvloer, en hoe je assertiviteit kunt ontwikkelen om je carrière te bevorderen.
Inhoudsopgave
Wat betekent assertief zijn?
Assertief zijn betekent opkomen voor jezelf en je behoeften zonder de gevoelens en belangen van een ander uit het oog te verliezen. Het houdt in dat je je gedachten, gevoelens en meningen op een positieve en respectvolle manier uitdrukt zonder agressief of passief te zijn.
Assertiviteit gaat niet over het controleren van anderen, maar over het op een prettige manier kenbaar maken van je eigen behoeften. Het is verantwoordelijkheid nemen voor jezelf en de ander respecteren zonder jezelf tekort te doen.
Het tegenovergestelde van assertief is jezelf wegcijferen om aardig gevonden te worden. Met jezelf verstoppen en terugtrekken vermijd je aandacht voor jou. Je gedraagt je dan subassertief. Dit zie je vaak terug bij introverte mensen, terwijl extraverte mensen vaak van nature assertiever zijn.
Waarom is assertiviteit een belangrijke vaardigheid?
In een professionele setting is assertief gedrag een belangrijke competentie. Werkgevers zijn daarom vaak op zoek naar een assertief persoon bij een sollicitatie.
Bekijk 3 belangrijke redenen waarom assertiviteit zo belangrijk is.
1. Resultaten bereiken
Onderzoek in de juridische sector heeft uitgewezen dat assertief gedrag van rechters en advocaten tot een gezondere rechtspraak en betere oplossingen leidt.
Als je je assertief gedraagt, is de kans namelijk groter dat je dingen voor elkaar krijgt. Je spreekt voor jezelf en je geeft je mening op een respectvolle manier.
Ook laat je duidelijk en oprecht je wensen en doelen zien, zodat je open gesprekken met anderen kunt voeren zonder het gevoel te hebben dat iemand je aanvalt of niet respecteert.
Met deze skill kun je je projecten naar een hoger niveau tillen.
Als je eerlijk en zelfverzekerd bent tegen je collega’s, zullen ze begrijpen wat er gedaan moet worden.
En misschien nog belangrijker: waarom ze het moeten doen.
Dit leidt ook tot veel minder geroddel op kantoor, wat een positieve werkomgeving creëert zodat je meer plezier uit je werk haalt.
2. Betere relaties
Assertiviteit kan je helpen effectiever met anderen te communiceren, je sociale vaardigheden en beslissingen te nemen waar je allebei baat bij hebt.
Als je assertief bent, betekent dit meestal dat je beter bent in:
Je neemt verantwoordelijkheid voor je daden, beslissingen en meningen en bent bereid om eventuele meningsverschillen of misverstanden rustig te bespreken.
Assertief zijn kan je daarom uiteindelijk helpen gezondere relaties met anderen op te bouwen.
3. Minder stress
Mensen die zich assertief gedragen hebben meestal minder stress in hun leven.
Dat komt omdat je de situatie beter onder controle hebt.
Je bent helder in je grenzen aangeven en krijgt daardoor meer voor elkaar.
Voorbeelden van assertief gedrag
Hoe ziet assertief gedrag eruit?
Bekijk onderstaande voorbeelden:
- Op een duidelijke (maar vriendelijke) manier zeggen wat je wel en niet wilt of vindt
- Verzoeken weigeren en nee durven zeggen
- Jezelf durven zijn en kwetsbaarheid tonen door bijvoorbeeld je emoties te uiten
- Kritiek en feedback durven geven en ontvangen
- Complimenten geven en ontvangen
- Je eigen keuzes maken zonder je druk te maken over de mening van anderen
- Niet alleen vertellen wat anderen willen horen
- Conflicten niet uit de weg gaan, maar durven aangaan ook al kan het soms lastig zijn
- Goed luisteren en de ander aankijken
- Standvastig zijn: bij je standpunt blijven, ook al vindt de ander dat misschien niet leuk om te horen
- Niet de hele tijd jezelf verontschuldigen
Bekijk ook onderstaande video voor 4 goede voorbeelden van assertief gedrag.
Wat doe je als je manager vraagt om over te werken? Of: hoe vraag je om een salarisverhoging?
Sub-assertief en agressief gedrag
Als we assertief blijven, zijn we in staat om trouw te blijven aan onszelf en tegelijkertijd te voorkomen dat we agressief overkomen.
Assertiviteit ligt tussen nederig (subassertief) en agressief gedrag in.
Sub-assertief
Bij sub-assertief gedrag ben je continu bezig met hoe de ander zicht voelt en wat hij of zij denkt.
Dit gedrag komt vaak voor bij mensen die moeite hebben om voor zichzelf op te komen.
Het betekent dat je een groot deel van je tijd besteedt aan het voorzien in de behoeften van anderen en nauwelijks rekening houdt met wat jij zelf wilt of nodig hebt.
Dit kan gevoelens als machteloosheid veroorzaken die zelfs kunnen leiden tot ziekte door hoge stressniveaus.
Kenmerken van subassertief gedrag:
- Moeilijk voor jezelf opkomen en je eigen mening geven
- Moeite met nee zeggen, teveel willen pleasen
Agressief
Mensen die agressief zijn hebben de neiging om over anderen heen te walsen zonder zich daarvan bewust te zijn.
Deze manier van omgaan met anderen heeft verschillende negatieve gevolgen.
Mensen reageren vaak afwijzend, wat leidt tot conflicten en uitsluiting.
Met andere woorden, je zult geen vrienden maken door agressief gedrag en het leidt ook tot ongezonde stress.
Vaak komt agressief gedrag net zoals sub-assertief gedrag voort uit onzekerheid.
Assertief
Enkele belangrijke kenmerken van een assertieve houding zijn:
- Open en eerlijk zijn over je gevoelens, gedachten, wensen en behoeften
- Je kwetsbaarheid tonen
- Je verantwoordelijk voelen voor jezelf
- Conflicten niet uit de weg gaan
Bij alles wat je doet, blijf je je ervan bewust hoe het de ander zal beïnvloeden.
Je behandelt ze altijd met respect en houdt rekening met hun gevoelens en behoeften.
Assertiviteit ontwikkelen: 5 tips
Assertiviteit zit niet in iemands persoonlijkheid. Het is een vaardigheid die je kunt aanleren. Hoe word je stap voor stap assertiever?
1. Vraag om wat je wilt
Aarzel niet om te vragen wat je wilt. En doe dit zo concreet mogelijk. Het loont enorm om duidelijk te zijn: dan weten mensen namelijk wat jij wilt.
Neem nooit aan dat andere personen precies weten wat je wilt of nodig hebt. Nee heb je en ja kun je krijgen. Je krijgt misschien niet elke keer je zin, maar het is het proberen waard.
2. Ga uit van je eigen kracht en waarde
Besef dat je net zo waardevol bent als een ander.
Iedereen is gelijk, wat betekent dat je erop moet vertrouwen dat je dezelfde rechten hebt om je in een conflictsituatie te verdedigen.
Geloof in jezelf en ga uit van je eigen kracht.
Verlies je eigen belang niet uit het oog.
3. Het is niet belangrijk wat anderen van je denken
Als je je zorgen maakt over wat anderen van je denken, wordt het moeilijker om je gedachten en gevoelens te uiten.
Om assertief te zijn, moet je gemakkelijk je mening kunnen geven.
Hierbij is het van belang om je niets persoonlijks aan te trekken van wat een ander zegt of denkt.
Mensen met een gebrek aan assertieve vaardigheden voelen zich vaak snel beledigd door de ander.
Maar meestal is dat helemaal niet de intentie van je gesprekspartner.
4. Let op je lichaamshouding
Ook je lichaamstaal is van belang om assertief over te komen.
In een moeilijk gesprek zoals bijvoorbeeld een sollicitatiegesprek is het belangrijk om
- rechtop te zitten
- je kin omhoog te houden
- en je gesprekspartner aan te kijken in de ogen
Luister goed naar wat de ander zegt en probeer zo ontspannen mogelijk te blijven.
Eindig je zinnen nooit met een vraagteken (hoog), maar eindig met de toon laag. Zo kom je zelfverzekerder over.
5. Oefen!
Het is belangrijk om assertiviteit te oefenen en te gebruiken in je dagelijks leven.
Het is een vaardigheid die tijd en moeite kost om te ontwikkelen, maar het kan heel lonend zijn als je het eenmaal onder de knie hebt.
Oefen dus stevig en werk aan je verbale kwaliteiten.
Probeer te benoemen wat je voelt en denkt in makkelijke gesprekken, dan zul je merken dat je dit later ook kunt gaan toepassen in moeilijkere gesprekken.
Een simpele oefening om mee te beginnen:
@timferriss How to Be Assertive: Propose Solutions #assertive #confidence #confidencetips #timferriss ♬ original sound – Tim Ferriss
Gerelateerde vaardigheden
Om assertiviteit te ontwikkelen, zul je ook moet werken aan de volgende vaardigheden:
