Feedback is belangrijk om te geven en te krijgen. Goed feedback geven is wel een vaardigheid die de meeste mensen moeten leren.
In dit artikel bespreken we de belangrijkste regels en methodes om effectief feedback te geven, met handige voorbeelden. Daarna gaan we ook in op feedback vragen aan anderen.
Inhoudsopgave
Wat is feedback?
Feedback is simpel gezegd informatie die je krijgt van een ander over hoe je iets hebt gedaan.
Het kan positief zijn (complimenten, waardering), maar ook negatief (kritiek, aanbevelingen).
Het is belangrijk om te onthouden dat feedback geven niet hetzelfde is als een beoordeling.
Een beoordeling houdt vaak in dat je een cijfer of schaal aan iets toekent, bijvoorbeeld een 6 is vaak een voldoende voor een test.
Feedback gaat over wat iemand heeft gedaan en hoe je dat beoordeeld.
Waarom feedback?
Iedereen heeft er baat bij om eens in de zoveel tijd advies te krijgen van anderen.
Zo blijf je jezelf verbeteren.
Daarom is een van de taken van managers om feedback te geven.
Feedback is ook belangrijk om persoonlijke relaties goed te houden.
Als iemand iets doet waar jij niet van gediend bent, kun je door effectieve feedback dat gedrag veranderen.
Het wordt gezien als onderdeel van de competentie assertiviteit.
Feedback regels
Om effectief feedback te geven zijn er een aantal basisregels waar je rekening mee moet houden. Dit zijn de handvatten die je kunt gebruiken:
1. Hou het positief
Als mensen zich bekritiseerd voelen, sluiten ze zich af en komt de boodschap niet meer aan. Daarom is het goed om constructieve feedback te geven. Probeer het ook voor jezelf te relativeren: ga er niet vanuit dat iemand iets expres fout doet.
2. Spreek vanuit jezelf
Ga uit van wat je zelf ervaart en vertel het ook zo. Probeer je zinnen daarom zoveel mogelijk met ‘ik’ te beginnen, niet met ‘jij’. Vermijd ook het spreken namens een groep: als je dat doet kun je iemand het gevoel geven dat iedereen tegen hem is.
3. Vul niet in wat een ander denkt of voelt
Een van de grootste valkuilen bij feedback is denken te weten wat er in een ander omgaat. Benoem altijd iets dat objectief waarneembaar is en wees concreet. Vermijd het altijd om te praten over iemands persoonlijkheid, ook al zijn het zwakke punten.
Voorbeelden feedback geven
Hieronder geven we voorbeelden van fouten die mensen vaak maken bij het geven van feedback, met daarnaast een betere methode volgens de 3 basisregels.
| Onhandige feedback | Waarom is het onhandig? | Effectieve feedback |
| “Jij wordt altijd boos.” | Dit is invullen wat een ander voelt. Praten over ‘altijd’ is ook niet effectief. Hou het op het specifieke gedrag nu. | “Ik heb vaak het gevoel dat je heftig reageert als ik iets zeg.” |
| “Je wil het niet begrijpen.” | Dit is uitgaan van een slechte intentie van de ander. | “Ik heb het idee dat je nog niet begrijpt wat de bedoeling is.” |
| “Dit is niet hoe het hoort.” | Dit is te algemeen. Hoe hoort het wél? | “Normaal doen we (…), zoals het hier staat beschreven.” |
| “Je bent slordig.” | Dit gaat over een persoonlijkheid en niet over het werk. | “Ik merk dat het werk dat je aanlevert soms niet helemaal compleet is.” |
En hieronder volgen nog een aantal feedback voorbeeld zinnen:
- Constructieve feedback voorbeeld: “Ik merk dat je erg zenuwachtig bent tijdens presentaties. Wat mij erg geholpen heeft is spiekkaartjes maken met een paar keywords om mijn verhaal te onthouden. Misschien heb je daar ook wat aan?”
- Positieve feedback voorbeeld: “Dank voor de extra inzet in deze drukke tijd. Ik snap dat het niet altijd gemakkelijk is om tot in de late uurtjes door te werken, maar het team waardeert het enorm.”
2 Feedback methodes
Naast de basisregels zijn er verschillende methodes om feedback te geven. Deze worden gebruikt door managers en trainers. Neem altijd de basis feedback regels in acht: wees concreet, praat vanuit jezelf en vul niet in voor een ander.
1. Tips en tops
De TIPTOP methodiek wordt veel gebruikt. Jongeren krijgen er al mee te maken op de basisschool.
Een tip is concrete, constructieve feedback (“Je kunt het beter zo doen…”) en een top is een compliment. Het werkt het beste om eerst een tip te geven en daarna een top, dan eindig je positief.
Zo kom je snel tot een tip of een top:
- Benoemen. Benoem concreet waarneembaar gedrag: ‘Ik zie / hoor / constateer dat…’
- Eigen gevoel. Deel je eigen gevoel als gevolg van het gedrag dat je waarnam: ‘Ik voelde me daardoor… / De reactie die het in me opwekte was… / Ik vind… /
Je houdt het hierdoor volledig bij jezelf. - Herkenning. Check of de ander zich daarin kan vinden.
- Tip: Geef aan hoe deze persoon het anders kan doen in jouw ogen.
2. De 4 G’s
Als je echt professioneel feedback wil geven, kun je gebruikmaken van het 4G-model. Dit is vooral handig tijdens conflictbemiddeling.
Dit zijn de 4 G’s met voorbeelden:
- Gebeurtenis: “Ik zie dat je vaak iets anders begint te doen als ik aan het woord ben tijdens een vergadering.”
- Gedachten of gevoelens: “Dat geeft mij het gevoel dat je het niet interessant vindt.”
- Gevolg: “Daardoor vind ik het moeilijk om mijn verhaal af te maken.”
- Gedrag: “Zou je voortaan willen wachten tot ik uitgepraat ben?”
3. 360 Graden feedback
Bij deze feedbackmethode krijg je feedback van meerdere mensen. Door middel van een formulier krijg je antwoord op de vragen die je stelt over jezelf.
Het liefst zijn dit mensen waarmee je op verschillende manieren te maken krijgt:
- Leidinggevenden
- Collega’s
- Teamleden
- Klanten
Het heet 360 graden feedback omdat de input van alle kanten komt.
Als je feedback van één iemand krijgt, meestal je leidinggevende, heet dat 180 graden feedback.
Moet je jezelf beoordelen, dan is het 0 graden.
Hoe vraag je om feedback?
Vind je het moeilijk om anderen om feedback te vragen?
Bijvoorbeeld aan je leidinggevende, of na een sollicitatiegesprek?
Dan kun je bijna dezelfde principes toepassen.
- Waar wil je precies feedback op?
- Waarom wil je feedback?
- Praat vanuit jezelf: “Ik twijfel vaak of ik dit verkeerd doe.”
- Wees concreet “Hoe denk jij dat ik deze taak beter had kunnen doen?”
Als je het eng vindt om persoonlijk feedback te vragen, stuur dan een e-mail. Dan kan de ontvanger ook rustig nadenken over het antwoord.
