Veerkrachtigheid is nodig op het werk, om je werk te kunnen blijven doen. Maar wat is veerkracht en hoe train je het? In dit artikel bekijken we wat veerkrachtig zijn inhoudt en wat je kunt doen om deze competentie te ontwikkelen.
Inhoudsopgave
Wat is veerkrachtig?
Veerkracht is het vermogen om te herstellen van tegenslag. Denk bijvoorbeeld aan het herstellen van een fout, slecht nieuws of een nare ervaring. Veerkrachtig zijn is in staat zijn om er snel bovenop te komen als je te maken krijgt met negatieve ervaringen.
Door middel van aanpassingsvermogen pak je alles op waar je gebleven bent, of reageer je op de nieuwe situatie.
Een ander woord voor veerkracht is buigzaamheid. Veerkrachtigheid noemen we ook wel volharding of doorzettingsvermogen.
Inzichten uit de positieve psychologie
- Grit. Psycholoog Angela Duckworth omschrijft grit als de combinatie van passie en doorzettingsvermogen om langdurig aan doelen te werken, óók wanneer dat veel moeite kost. Sterke grit blijkt een betrouwbare voorspeller van succes, ongeacht talentniveau.
- PERMA. Martin Seligman formuleerde 5 bouwstenen voor welbevinden: Positieve emoties, Engagement, Relaties, Meaning (zingeving) en Accomplishment (prestaties). Wie deze vijf pijlers versterkt, ontwikkelt veerkrachtiger én gelukkiger gedrag.
Wat maakt je veerkrachtig?
De mate van je veerkracht hangt af van hoe snel en hoe goed jij jezelf kunt herpakken. Blijf je lang bij de pakken neer zitten of krabbel je snel weer op?
Een veerkrachtig persoon:
- Heeft doorzettingsvermogen
- Is flexibel als het nodig is
- Is stressbestendig
- Kan volhouden in tijden dat het minder gaat
- Neemt afwijzing of fouten niet te persoonlijk
- Is standvastig
Je hoeft niet onschendbaar te zijn. Het gaat erom dat je weer verder kunt waar je gebleven bent zonder dat emoties in de weg blijven zitten.
Hoe word je veerkrachtig?
Een veerkrachtige houding ontwikkel je niet van de ene op de andere dag, maar met gerichte stappen en bewuste oefening kun je je psychische wendbaarheid versterken.
- Mindset. Zie uitdagingen als groeikansen in plaats van onoverkomelijke hindernissen. Door te focussen op wat je kunt leren (een “groeimentaliteit”) bouw je aan zelfvertrouwen om ook de volgende keer effectief te reageren.
- Sociale steun. Omring je met collega’s, vrienden of een mentor die je aanmoedigen, feedback geven en je perspectief helpen verruimen. Samenwerken en ervaringen delen maakt moeilijke periodes draaglijker.
- Selfcare. Een goede nachtrust, regelmatig bewegen en gezonde voeding zijn de basis van mentaal herstel. Plan bewust rustmomenten in en houd grenzen in je werk–privébalans scherp voor langdurige energie.
- Reflectie. Neem regelmatig de tijd om terug te blikken op lastige situaties: wat ging goed, wat kan beter en welke gevoelens speelde een rol? Door je eigen patronen te herkennen, kun je bij een volgende tegenslag sneller schakelen. Lees meer over zelfreflectie.
- Oefening. Vergroot je veerkracht door geleidelijk uit je comfortzone te stappen: neem kleine, beheersbare risico’s in projecten of leer nieuwe vaardigheden. Zo bouw je stapsgewijs vertrouwen op in je eigen kunnen.
Met deze bouwstenen leg je een stevig fundament: je verandert veerkracht van toeval tot een vaardigheid die je met elke uitdaging verder verfijnt.
Organisatiepsycholoog dr. Richta IJntema promoveerde aan de Universiteit Utrecht op het thema veerkracht. ‘Vaak wordt ten onrechte gedacht dat veerkracht iets is wat je hebt of niet. Maar veerkracht is een aanpassingsproces, geen permanente eigenschap. Je merkt het dus pas op het moment dat je iets overkomt waarbij je het nodig hebt, hoe veerkrachtig je bent.’
Bekijk onderstaande video waarin wordt verteld hoe jij je veerkracht kunt versterken.
Voorbeelden van veerkracht
Hoe reageer je als je een fout maakt? Hoe reageer je op tegenslag? Hoe snel kun je jezelf herpakken? Aan de hand van deze vragen kun je meten hoe veerkrachtig jij bent. Maar veerkracht gaat om meer dan alleen herpakken van tegenslag.
Veerkrachtig zijn is ook:
- Psychologisch sterk zijn
- Flexibel reageren op veranderingen
- Niet bang zijn om iets meerdere keren te proberen
- Openstaan voor feedback en er iets mee doen
- In staat zijn om werk en privé te scheiden, als er in een van de twee domeinen iets is gebeurd
Competentie veerkracht uitleggen tijdens sollicitatie
Tijdens een sollicitatiegesprek zul je concrete voorbeelden moeten geven van situaties waaruit jouw veerkracht blijkt. Laat zien wat de situatie was, hoe je reageerde en wat het gevolg was.
Dit zijn concrete voorbeelden van veerkrachtigheid op het werk:
- Je bent een tijd ziek geweest en komt na een paar weken weer op kantoor. Je doet je best om snel je werk weer op te pakken waar je gebleven bent, en op de hoogte te komen van veranderingen terwijl je weg was.
- Je werkt bij een callcenter en krijgt soms te maken met agressie van klanten. Helaas hoort dat bij het werk, maar je weet dat het niet naar jou persoonlijk is. Je kunt na een nare ervaring met een klant het snel van je af laten glijden, voordat je een nieuwe klant aanspreekt.
- Bij je eindejaarsgesprek heb je stevige feedback gekregen. Tijdens je kerstvakantie moet je dit nieuws even verwerken. Je besluit om het in het nieuwe jaar beter te doen en maakt een stappenplan voor hoe je daar komt.
De STAR-methodiek helpt kandidaten om gestructureerd en overtuigend hun veerkrachtige gedrag te presenteren.
- Door per voorbeeld eerst de Situatie te schetsen – bijvoorbeeld een onverwachte tegenslag op het werk – krijg je context.
- Vervolgens beschrijf je de Taak die je op je nam om het probleem aan te pakken.
- In de Actie licht je toe welke concrete stappen je zette om je veerkracht te tonen, zoals het herorganiseren van prioriteiten of het inschakelen van collega’s voor steun.
- Tot slot rapporteer je het Resultaat in meetbare termen, bijvoorbeeld dat het project alsnog binnen de gestelde deadline en kwaliteitseisen werd opgeleverd.
Deze helder opgebouwde structuur zorgt ervoor dat de luisteraar niet alleen begrijpt wát je hebt gedaan, maar vooral hoe jouw veerkracht bijdroeg aan het succes.
Voorbeeldcasus: project overgenomen na uitval collega
- Situatie. Halverwege een omvangrijk implementatietraject valt een senior collega uit door ziekte, nét toen het kritieke design-deel klaar moest zijn.
- Taak. Jij neemt álles over: de technische details, het stakeholderoverleg en de strakke planning — terwijl je zelf nog niet alle ins & outs kende.
- Actie.
- Snel bijscholen. Je duikt ’s avonds in de documentatie en volgt een korte online training om de ontbrekende kennis aan te vullen.
- Prioriteren. Met het team herstructureer je de backlog: wat móet nu echt af en wat kan wachten?
- Steun zoeken. Je schakelt een ervaren consultant als klankbord in én informeert de opdrachtgever proactief over voortgang en mogelijke risico’s.
- Resultaat. Binnen 2 weken heb je het design afgerond én goedgekeurd, loopt de implementatie weer ongestoord door, en complimenteert de klant je stressbestendigheid: “Ondanks de tegenslag heb je ons vertrouwen gegeven” (CSAT 9,2/10).
