Pragmatisch zijn is een goede eigenschap op de werkvloer. Je denkt in oplossingen, krijgt veel voor elkaar en je laat je niet gek maken. Toch zijn er ook valkuilen waar je op moet letten. Hoe kun je als pragmaticus het beste uit jezelf halen zonder in je valkuilen te trappen? Hieronder lees je alles over wat pragmatisch zijn is en hoe je deze eigenschap positief in blijft zetten.
Inhoudsopgave
Wat is pragmatisch?
De betekenis van pragmatisch is gericht op nuttigheid en bruikbaarheid.
Als je pragmatisch bent, ben je vooral bezig met concrete oplossingen bedenken en uitvoeren.
Een ander woord voor pragmatisch is praktijkgericht of nuttig.
- Een plan of een product kan dus ook pragmatisch zijn.
- Een pragmatische persoon noemen we een pragmaticus. De manier van denken heet pragmatisme.
Een pragmatische aanpak op het werk is gericht op de feiten: wat is de feitelijke situatie en wat is er nú nodig om iets voor elkaar te krijgen?
Pragmatisch of praktisch?
Pragmatisch en praktisch worden vaak als synoniemen gebruikt.
Mensen die praktisch ingesteld zijn, richten zich op de praktijk, net als pragmatici.
Praktisch wordt ook wel gebruikt als het tegenovergestelde van theoretisch.
Toch is er een verschil tussen praktisch en pragmatisch zijn.
Pragmatisch is van toepassing op een persoon. Denk bijvoorbeeld aan een karaktertrek of een benadering.
Praktisch is van toepassing op objecten en ideeën.
Een pragmatisch persoon mag dus graag praktische oplossingen bedenken.
Bij een pragmatische oplossing heb je over de benadering van een probleem.
Ben jij een pragmaticus?
Lees jij eerst uitgebreid de handleiding, of ga je meteen aan de slag en zie je wel wat er gebeurt?
Vind je het irritant als mensen lang praten over bijzaken?
Heb je een hekel aan vergaderen?
Dan ben je misschien een pragmatisch persoon.
Dit zijn de kenmerken van een pragmatisch persoon:
- Nuchter
- Gericht op de feiten
- Resultaatgericht
- Denkt in oplossingen
- Neemt graag shortcuts
- Kan out of the box denken
- Houdt niet van lang overleggen en analyseren
- Kan eigenwijs zijn
- Kan niet tegen autoriteit
- Beoordeelt alles op nut en efficiëntie
Het voordeel van pragmatisch denken is dat je weinig bezig bent met bijzaken en doortastend bent.
Daardoor krijg je veel voor elkaar in korte tijd.
Voorbeelden van pragmatisch handelen
Hoe ziet pragmatisch zijn eruit in de praktijk?
Als je wil bewijzen dat je pragmatisch bent, moet je concrete voorbeelden geven van je gedrag op de werkvloer.
Dit zijn voorbeelden van pragmatisch handelen:
- Je streeft naar het verminderen van bureaucratie. Voor het ontwerpen van processen bedenk je altijd: wat is echt nodig? Kan het ook met minder stappen?
- Naast het streven naar minder omslachtigheid, wil je ook processen versnellen. Bijvoorbeeld als je advies hebt gegeven over het efficiënter maken van een proces of werkwijze tijdens je vorige baan.
- Tijdens een vergadering wil je meteen naar de actielijst, zonder teveel overleggen.
- Je houdt je aan de regels, maar weet ook waar je ze kunt buigen om iets sneller voor elkaar te krijgen.
De nadelen van pragmatisch zijn
In principe is pragmatisch zijn dus een positieve kwaliteit.
Je krijgt veel voor elkaar en je output is groot.
Er zitten echter ook veel valkuilen aan een pragmatische instelling.
Het wordt een slechte eigenschap als je pragmatisme omslaat in kortzichtig gedrag.
De valkuilen van een pragmaticus:
- Kort door de bocht zijn
- Ongevoelig reageren op collega’s
- Niet letten op samenhang met andere problemen
- Kortetermijnvisie: je denkt niet ver vooruit
- Tunnelvisie: je kan vast blijven zitten in één idee
- Vermijden van te complexe vraagstukken
- Denken in kortetermijnoplossingen
- Belangrijke stappen overslaan
- Sociale grenzen negeren of overschrijden
- Beginnen zonder overleg
- Niet luisteren naar leidinggevenden omdat je vindt dat je het zelf beter weet
- Ongeduldig zijn
- Overhaast worden
Natuurlijk is het belangrijk dat je gewoon je werk afkrijgt, maar op het werk zijn relaties met collega’s ook belangrijk.
Voor je het weet heb je een verstoorde relatie met je collega’s of zelfs met je leidinggevende.
Een té pragmatische instelling kan conflicten opleveren met anderen die meer analytisch ingesteld zijn.
Het is het beste om balans te vinden en elkaar aan te vullen met jullie sterke punten.
Pragmatisch zijn inzetten als kwaliteit
Er zitten dus ook nadelen aan pragmatisme.
Hoe kun je het positief inzetten en beter aanvoelen wanneer je te ver gaat?
En wat zijn de dingen waar je op moet letten om niet in de bekende valkuilen te trappen?
Net als kritisch en praktisch zijn, kun je pragmatisme ook positief omdraaien.
Blijf communiceren
Veel mensen ergeren zich aan pragmatische collega’s die te eigenwijs zijn.
Dit los je op door wel te blijven uitleggen waarom je bepaalde beslissingen maakt. Neem mensen mee in je denkwijze en creëer draagvlak voor je ideeën.
Vaak kun je de meesten mensen wel overtuigen, ze vinden het alleen niet fijn als je iets zonder overleg doet.
Leer beter luisteren
Luisteren is een competentie. Pragmatici houden vaak niet van luisteren, omdat ze vinden dat anderen teveel over bijzaken doorgaan.
Blijf respectvol en kap mensen niet af, ook als ze afwijken van het onderwerp, over gevoelens praten of te lang willen analyseren.
Lees ook over manieren om geduldiger te worden.
Wees nuttig
Als je pragmatisch bent, wil je dat alles nuttig is.
Maar wat betekent nuttig precies?
Misschien vind je lang nadenken tijdverspilling, maar probeer er eens het nut van in te zien.
Soms is meer informatie nodig om de juiste beslissing te maken.
Als je zelf niet van lang analyseren houdt, wees blij dat anderen het wel willen doen.
Daarna kun jij met hun bevindingen aan de slag.
Lees je ook in over teamrollen en hoe mensen elkaar aanvullen.
En tot slot: onthoud vooral dat je door te snel te handelen op lange termijn grotere problemen kan veroorzaken.
Dat is ook niet nuttig!
