Als je iets wil veranderen, moet je eerst draagvlak creëren. Maar hoe pak je dat aan? Draagvlak is een term die vaak hoort, maar wat bedoelen we daarmee? Waarom is draagvlak creëren belangrijk? Waar moet je beginnen? In dit artikel lees je alles over draagvlak en de psychologie erachter. Zo kun ook jij aan de slag met draagvlak creëren.
Inhoudsopgave
Wat is draagvlak?
Volgens Van Dale is de letterlijke definitie van draagvlak:
Het vlak waarop een last steunt
In figuurlijke zin betekent draagvlak steun voor een bepaald doel.
Je creëert draagvlak door mensen ergens enthousiast voor te krijgen of te overtuigen van het nut.
We spreken vaak over draagvlak voor politieke keuzes, maatschappelijke bewegingen en goede doelen.
Je zult in de krant bijvoorbeeld weleens lezen:
- De beweging heeft weinig draagvlak
- Er is steeds meer draagvlak voor een algemeen vuurwerkverbod
- De organisatie heeft een breed draagvlak gecreëerd voor milieumaatregelen
Een synoniem van draagvlak is steun of consensus, oftewel overeenstemming.
Draagvlak op het werk
Draagvlak creëren op je werk is toestemming krijgen voor veranderingen die je wil doorvoeren.
Het gaat dus over de steun voor nieuwe plannen, visies en werkwijzen.
Niet alle medewerkers hoeven het ermee eens te zijn, maar er moet wel een breed draagvlak zijn om de veranderingen tot een succes te maken.
Hoe ontstaat draagvlak?
Draagvlak ontstaat doordat veel mensen het met een bepaald idee eens zijn of in ieder geval weinig bezwaren hebben.
Een groter draagvlak ontstaat dus door
- Mensen te overtuigen
- Eventuele bezwaren weg te nemen
Mensen kunnen het ook stiekem niet eens zijn met een bepaald idee of werkwijze, maar het wel steunen vanuit andere motivaties:
- Er staat iets voor ze op het spel als het niet doorgaat
- Het alternatief is slechter
- Hun directe omgeving steunt het wel, en ze willen niet buiten de boot vallen
Voor een breed draagvlak is het daarom verstandig om argumenten aan te dragen voor verschillende belangen.
Wanneer is draagvlak nodig?
Zonder steun is het moeilijk om iets voor elkaar te krijgen binnen een groep mensen waar verschillende belangen spelen.
Een bedrijf dat beleid doorvoert zonder draagvlak van de medewerkers, loopt het risico om mensen weg te jagen.
Of medewerkers voeren het uit met tegenzin, wat slecht is voor de productiviteit.
Een van de taken van leidinggevenden is daarom om draagvlak te kunnen creëren.
Zeker als het gaat om grote veranderingen, moeten zij iedereen overtuigen van het nut om de motivatie erin te houden.
Draagvlak creëren is nodig voor onder andere:
- Nieuw beleid en protocollen
- Een veranderende mission statement
- Een nieuwe leidinggevende
- Reorganisaties
- Een nieuw systeem om mee te werken
Ook als gewone proactieve werknemer heb je draagvlak nodig als je veranderingen wil voorstellen of als je iets nieuws wil doen.
Hoe creëer je draagvlak?
Ben je manager en moet je grote veranderingen doorvoeren?
Of ben jij die ondernemende collega die altijd met ideeën komt?
Dan helpt het om meer te weten over draagvlak creëren en hoe het werkt.
Draagvlak creëren gaat niet alleen over mensen overtuigen en motiveren, maar ook over weerstand wegnemen.
Hieronder bespreken we de verschillende factoren die bijdragen aan draagvlak, plus een handig model dat je zelf kunt toepassen.
Overtuigen van urgentie
Ten eerste moet je met goede argumenten komen, en die moet je overtuigend presenteren.
Toch is mensen alleen op rationeel niveau aanspreken vaak niet genoeg: ook als je iets begrijpt, kan het nog steeds niet goed voelen.
Wat dan kan helpen, is het urgentiebesef aanwakkeren. Deze term komt veel voor in verandermanagement.
Urgentiebesef is het voelen dat veranderingen belangrijk zijn en dat ze snel moeten plaatsvinden.
Heb dus niet alleen je cijfers en rationele argumenten klaar, maar ook redenen waaróm iets moet gebeuren. Wat klopt er niet aan de huidige situatie? Wat gebeurt er als er niets verandert?
Wees daarbij niet te dwingend in je toon, maar geef mensen de ruimte om zelf hun conclusie te trekken.
Sympathie kweken
Naast de inhoud van de boodschap en de manier waarop die wordt gebracht, ligt het ook aan wíe het brengt.
We zijn nou eenmaal eerder geneigd om een voorstel aan te nemen als het komt van iemand die we sympathiek vinden.
Als het jouw taak is om draagvlak te creëren, kun je starten met jezelf profileren als iemand die sympathiek en betrouwbaar is, en veel kennis van zaken heeft.
Ben je niet zo’n mensenmens?
Schakel dan charismatische collega’s in om je boodschap te ondersteunen.
Zij kunnen als het ware als influencers mensen overhalen om mee te gaan in het idee.
Weerstand wegnemen
De meeste mensen houden niet van verandering. Soms is het comfortabeler om in een vervelende positie te blijven zitten, dan om actie te ondernemen. De angst voor de uitkomst kan groter zijn dan het ongemakkelijke gevoel.
Daarom is weerstand wegnemen je grootste, en vaak moeilijkste taak als je veranderingen wil doorvoeren.
Er zijn altijd een paar kritische collega’s die verandering willen tegenhouden, en die kunnen een grote invloed hebben op de mening van anderen.
Gelukkig is er genoeg onderzoek gedaan naar het wegnemen van weerstand bij zelfs de meest pessimistische mensen:
- Doorvragen. Ten eerste kun je doorvragen waaróm iemand het niet ziet zitten. Het ABC-model uit de cognitieve gedragstherapie kun je lenen om de juiste vragen aan mensen te stellen. Door mensen te vragen om te reflecteren op hun eigen denken en handelen, komen ze vaak zelf tot de conclusie dat het allemaal wel meevalt.
- Onderhandelen. Daarnaast komt weerstand vaak door een behoefte aan controle. Zodra er veranderingen komen waar mensen niet zelf voor gekozen hebben, gaan de alarmbellen af. Je kunt dus met de tegenstanders ook onderhandelen. Hoe zou het voor jou wél werken? Wat heb je nodig?
- Participatie. Een derde strategie is om mensen actief te betrekken. Het gevoel van controle geef je terug door ze zelf mee te laten denken over de uitvoering van het idee. Als ze vervolgens zelf anderen gaan proberen te overtuigen, wordt het project helemaal een succes!
Eigenaar van sollicitatieplatform beaks.nl waar hij kandidaten helpt met solliciteren, werk en carrière. Lees meer.
