In vacatures zul je vaak lezen dat je representatief moet zijn. Zeker als je met klanten moet werken, is dit een harde eis. Maar wat wordt er precies met representatief bedoeld?
Het woord representatief kom je zo vaak tegen, dat het een vaag begrip is geworden. Wat houdt representatief overkomen concreet in? Wat is een representatief uiterlijk? Wij zoeken het voor je uit. In dit artikel lees je alles over representativiteit, tips voor hoe je representatief overkomt en handige voorbeelden.
Inhoudsopgave
Wat betekent representatief?
Representatie is de indruk die je maakt namens de groep waar je bij hoort. Een representatief persoon vertegenwoordigt een groter geheel.
- In een professionele context betekent het dat de indruk die jij maakt, afstraalt op de organisatie waar je voor werkt. Je representeert de bedrijfscultuur met je uiterlijk en je manier van communiceren.
- In een sollicitatie context betekent het dat je je kleed en verzorgt volgens de gangbare maatstaven. Dus in sollicitatiekleding en met een netjes verzorgd uiterlijk.
Een synoniem voor representatief is een professionele uitstraling.
Let op: representatief is een term die ook veel gebruikt wordt in wetenschappelijk onderzoek. Een enquête is representatief als de ondervraagden kenmerken hebben die passen bij wat er onderzocht moet worden.
In de wetenschap is representatief dus een neutraal woord, maar in het bedrijfsleven bedoelen we met “representatief” meestal het maken van een goede indruk.
Wanneer ben je representatief?
Representatief overkomen gaat meestal over uiterlijk, maar ook over gedrag en de algemene indruk die je maakt.
Je bent representatief als je je houdt aan de algemene etiquette en aan de regels van het bedrijf.
In de praktijk houdt dat in dat je op het werk zakelijk blijft, niet met bijzaken bezig bent en beleefd omgaat met anderen.
Een representatief uiterlijk
Een representatief uiterlijk ligt dus aan het bedrijf wat geldt als representatief.
Toch zijn er algemene regels rondom wat er als representatief of professioneel wordt gezien.
Met een professionele uitstraling wordt bedoeld:
- Schoon (zowel jezelf als je kleding)
- Verzorgd (gestreken kleding, make-up, gekamd haar)
- Niet te opvallend (neutrale kleuren, weinig versiering)
Sommige bedrijven vragen dat je bepaalde kledingstukken draagt en soms zelfs dat je je haar en make-up op een bepaalde manier doet.
Wat als een representatief uiterlijk wordt gezien, is daarnaast gebonden aan tijd, trends en cultuur.
10 Jaar geleden werden tattoos nog als niet-representatief gezien, maar nu hebben zoveel mensen een tattoo dat bedrijven daar makkelijker in zijn geworden.
Ook kledingtrends als business casual hebben kledingstukken normaal gemaakt, die een paar jaar geleden absoluut niet op kantoor mochten. Denk aan bijvoorbeeld sneakers.
Toch kan het voor andere culturen als onprofessioneel overkomen als je er te casual of alternatief uitziet. Bedrijven met veel internationale connecties zullen bijvoorbeeld minder snel iemand met een zichtbare tattoo aannemen.
Waarom moet je representatief overkomen?
Organisaties willen een bepaald imago in stand houden. Hoe hun medewerkers zich presenteren, draagt bij aan het beeld dat klanten hebben.
Representatief overkomen laat zien dat je verantwoordelijkheidsgevoel hebt, zowel voor jezelf (persoonlijke verzorging) als voor het bedrijf (imago).
Je representatief opstellen is nodig in alle situaties waarin je contact hebt met collega’s, klanten en stakeholders.
Denk aan:
- Netwerken
- Klantcontact
- Presentaties geven
- Business meetings met divisies
- Verkoopgesprekken
Het is in veel beroepen nodig dat je overkomt alsof je weet wat je doet.
Dat is ook representatief.
Iemand in een kledingwinkel moet eruit zien alsof diegene zelf veel van mode weet en een kapper moet zelf goed verzorgd haar hebben.
Voorbeelden van representatief zijn
Wat houdt representatief overkomen concreet in, als we het hebben over gedrag?
Dat kunnen we het beste uitleggen aan de hand van voorbeelden:
- Een nette mail sturen met aanhef en afsluiting
- Je best doen om duidelijk te spreken
- Vriendelijk en beleefd blijven aan de telefoon
- Iedere klant hetzelfde behandelen
- Kleding regelmatig vervangen, zeker als er vlekken of gaten in zitten
- Rechtop staan/zitten
- Er aanspreekbaar uitzien (niet op je telefoon zitten)
Kortom, door omgevingsbewustzijn te tonen, laat je zien dat je professioneel bent.
4 tips om je representatief te presenteren
Representatief zijn is laten zien dat je weet hoe je je moet gedragen.
Vaak leer je dat door ervaring in de praktijk.
Als starter kun je je representatief opstellen door in ieder geval te letten op deze zaken:
1. Let op je taal
Niet alleen hoe je schrijft, maar ook hoe je spreekt is belangrijk voor welke indruk je maakt.
Als je representatief over wil komen, moet je op je werk anders spreken dan in je privéleven:
- Probeer duidelijk te spreken. Overweeg logopedie als je merkt dat mensen je vaak niet verstaan.
- Gebruik geen straattaal of scheldwoorden.
- Maak volzinnen: antwoord mensen niet met alleen een “Ja” of “Nee”, maar maak volledige zinnen.
- Gebruik een spellingschecker voor je zakelijke berichten.
2. Doe onderzoek naar de bedrijfscultuur
Bij verschillende bedrijven geldt een andere bedrijfscultuur.
Sommige organisaties hebben veel strengere regels voor wat geldt als representatief dan andere.
Bij een kleine IT-startup kleden en gedragen mensen zich anders dan een stewardess bij KLM.
Soms is het van tevoren moeilijk in te schatten wat de cultuur gaat zijn, maar door uitingen op social media kun je een goed beeld krijgen.
Hoe presenteert het bedrijf zich in haar marketing?
Dat is ook het imago dat jij moet vertegenwoordigen.
3. Liever te netjes
Weet je niet zeker wat je aan moet trekken op je eerste werkdag?
Of naar een sollicitatie?
Je kunt je beter te netjes kleden dan te casual.
Denk aan een blouse in plaats van een trui en nette schoenen in plaats van sneakers.
Op je eerste dag kun je dan rustig om je heen kijken naar hoe je collega’s zich kleden.
4. Investeer in goede kleding
Zogenaamde ‘kantoormode’ is tijdloos.
Denk aan pantalons, blouses, overhemden en blazers.
Voor werkkleding op kantoor geldt: beter een mooi materiaal dat lang meegaat, dan een synthetische blouse van een goedkoop merk.
Probeer te investeren in een paar kwalitatief goede kledingstukken.
Die zijn vaak wat duurder, maar meestal ben je daar ook zuiniger op!