Tijdens een sollicitatie kan er gevraagd worden om referenties. Hoe werkt dat en wat kun je het beste doen als er wordt gevraagd om referenties? We doorlopen alle stappen een voor een.
Inhoudsopgave
Wat zijn referenties?
Referenties zijn personen waarmee jij in het verleden hebt samengewerkt en die je (nieuwe) werkgever iets kunnen vertellen over hoe je functioneert, wat voor iemand je bent en wat je sterke en zwakke punten zijn.
De persoon die je vraagt als referentie noemen we referaat.
Goede referenties kunnen afkomstig zijn van vroegere leidinggevenden, collega’s, klanten, of zelfs onderwijsinstellingen.
Het is belangrijk om referenties te kiezen die positief over je kunnen spreken en concrete voorbeelden kunnen geven van je kwaliteiten.
Waarom vraagt een werkgever om een referentie?
De reden voor het vragen naar een referentie is helder: de werkgever wil horen of hetgeen jij vertelt op je cv, je brief en in het sollicitatiegesprek ook zo wordt gezien door derden.
Goed om te weten:
Werkgevers mogen niet zonder jouw medeweten inlichtingen over jou opvragen, dit staat ook zo vermeld in de sollicitatiecode.
Een potentiële werkgever zal jou dus altijd expliciet om toestemming moeten vragen om referenties na te trekken.
Soms wordt er in de vacature al specifiek om gevraagd, maar meestal wordt er later in het sollicitatieproces pas om referenties gevraagd.
Het moeten opgeven van referenties was lange tijd vaste prik voor sollicitanten, maar werkgevers vragen er tegenwoordig steeds minder vaak om.
Het verschilt echt per sector, in conservatieve sectoren wordt vaak nog gevraagd om referenties.
Wie vraag je als referentie?
Geef nooit iemand ongevraagd op als referentie.
Vraag altijd de betreffende persoon of hij of zij het goed vindt om voor jou als referentie op te treden.
Dan wordt diegene niet overvallen door een telefoontje van iemand die van alles over jou wil weten.
Wie kun je het beste vragen?
Kies iemand die:
- Positieve zaken over je kan vertellen. Let’s face it: je moet iemand hebben die jou van harte gaat aanbevelen.
- Diplomatiek is. Mocht je moeite hebben met punt 1, zorg dan dat je iemand kiest die minder positieve dingen diplomatiek kan verwoorden.
Denk bijvoorbeeld aan:
- Een vorige werkgever of oud-werkgever
- Leidinggevende of manager van je vorige baan
- Oud-collega
- Iemand van personeelszaken of HR
- Zakenpartner
- Klant
- Iemand met wie je bij een vereniging zit (vrijwilligerswerk, sportclub etc)
- (Sport)coach
En voor starters:
- Stagebegeleider
- Scriptiebegeleider
- Oud-docent
PRO-tip:
Bedenk zelf verhalen die deze persoon kan vertellen aan je potentiële werkgever. Help hem actief herinneren aan bepaalde projecten, bepaalde resultaten of specifieke sterke kanten van jezelf. Op die manier help je een referaat enorm EN je weet een beetje wat er verteld gaat worden. Let er wel op dat je referentie niet alleen maar positieve verhalen over je vertelt. Recruiters hebben vaak meteen door als er iets is afgesproken tussen jou en je referentie.
Referenties op je cv
Het kan een goed idee zijn om professionele referenties op te nemen op je cv in de volgende gevallen:
- Als de vacaturetekst duidelijk aangeeft dat je referenties moet opgeven
- Als deze relevant zijn voor de baan waarop je solliciteert en als je ervan overtuigd bent dat de referenties positief over je zullen spreken
Zorg ervoor dat je vooraf toestemming hebt gevraagd aan de mensen die je als referentie opneemt en zorg ervoor dat je hun contactgegevens opneemt, zoals hun naam, titel, bedrijfsnaam en telefoonnummer of e-mailadres.
Echter als het niet hoeft dan is het verstandig om geen referenties op je cv te vermelden.
Als de potentiële werkgever graag referenties wil checken dan vraagt hij of zij hier zelf om.
Je kunt ze dan apart meesturen met je sollicitatie.
Tevens kun je dan ook makkelijk instructies meesturen zoals aangeven wanneer ze bereikbaar zien.
Beperk je hierbij tot noodzakelijke gegevens en geef verder geen andere persoonlijke informatie.
Dus:
- Volledige naam
- Functie
- Bedrijfsgegevens
- Telefoonnummer & e-mailadres
Je mag de zin ‘referenties op aanvraag’ op je cv plaatsen, maar dat is eigenlijk niet nodig.
Nogmaals: als de lezer graag referenties wil spreken dan zullen ze dat wel aangeven.
Het zorgt bovendien voor meer plek voor belangrijkere zaken op je cv.
Aanbevelingen op je cv
Ook zie je weleens aanbevelingen op cv’s voorbijkomen in plaats van referenties.
Maar ook hier is het advies: niet doen.
Als werkgevers op zoek zijn naar wat anderen van je vinden dan zullen ze deze personen graag zelf willen spreken.
Ze willen in ieder geval verifiëren of de aanbeveling klopt.
Aanbevelingen zijn daarnaast vaak ook op je LinkedIn profiel te zien.
Referenties op LinkedIn
Plaats nooit referenties op je LinkedIn profiel of op een ander online cv.
Je wilt niet dat je relaties gaan rondzwerven online.
En vaak vraag je een referentie voor een specifieke functie waar je op dat moment op solliciteert.
Ga altijd zorgvuldig om met je contacten.
Recommendations of aanbevelingen op LinkedIn zijn wat anders dan de eerder besproken referenties.
Je kunt op LinkedIn je connecties vragen een aanbeveling te schrijven.
Bijvoorbeeld over hoe jij hebt gewerkt met hem of haar.
En deze aanbevelingen kun je vervolgens laten zien op je LinkedIn profiel.
Hiervoor geldt: absoluut doen!
Vragen werkgever aan referaat
Referenten worden doorgaans pas in een laat stadium van het sollicitatieproces gebeld. Goed om te weten: als een potentiële werkgever de telefoon pakt, dan heb je vrij zeker de baan.
Meestal worden er een aantal standaardvragen gesteld om meer over jou te weten te komen.
Denk bijvoorbeeld aan:
- Zou je de taken en verantwoordelijkheden van [jouw naam] kunnen benoemen?
- Wat was je relatie met [jouw naam]?
- Waarom verwacht jij dat [jouw naam] geschikt is voor deze functie?
- Zou jij [jouw naam] opnieuw aannemen?
- Wat zijn sterke en zwakke punten van [jouw naam]?
- Hoe was [jouw naam] in het samenwerken met collega’s?
- Hoe was het voor jou persoonlijk om met [jouw naam] samen te werken?
- Wat zijn de belangrijkste ontwikkelpunten voor [jouw naam]?
- Verwacht jij dat [jouw naam] goed bij onze organisatie past? En waarom?
- Zijn er nog dingen die ik moet weten over [jouw naam] die we niet besproken hebben?
Referentiebrief en aanbevelingsbrief
In een referentiebrief of aanbevelingsbrief vertelt een oud-werkgever of -collega waarom een sollicitant een goede kandidaat is voor een nieuwe baan.
Dit is dus altijd iets dat je kunt vragen als je vertrekt bij een organisatie.
