Je wilt een nieuwe baan, of misschien ben je net begonnen en wil je snel doorgroeien. Wat je situatie ook is, je hebt een plan nodig. En niet zomaar een plan, maar een plan dat werkt. Hier komen SMART-doelen om de hoek kijken. SMART-doelen zijn een beproefde methode om je ambities helder, haalbaar en meetbaar te maken. In dit artikel leer je wat SMART-doelen zijn, hoe je ze opstelt, en hoe ze je carrière echt een boost kunnen geven.
Inhoudsopgave
Wat zijn SMART-doelen?
SMART is een acroniem dat staat voor Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden. Het is een krachtige methode die veel professionals gebruiken om hun doelen te bereiken, of het nu gaat om het behalen van een promotie, het leren van nieuwe vaardigheden of het vinden van een nieuwe baan.
- Specifiek: Het doel moet duidelijk en concreet zijn. Stel dat je een nieuwe baan wilt. Dan is “Ik wil een betere baan” te vaag. In plaats daarvan kun je zeggen: “Ik wil binnen zes maanden een baan als marketingcoördinator bij een groot techbedrijf.”
- Meetbaar: Je moet in staat zijn om je vooruitgang te meten. Een meetbaar doel voor die nieuwe baan kan zijn: “Ik verstuur vijf sollicitaties per week en ga naar twee netwerkevenementen per maand.”
- Acceptabel: Het doel moet uitdagend, maar wel haalbaar zijn. Als je nu geen ervaring hebt in marketing, is het onrealistisch om meteen een leidinggevende functie te verwachten. Zorg ervoor dat je jezelf niet overbelast.
- Realistisch: Een realistisch doel houdt rekening met je huidige situatie en middelen. Vraag jezelf af: “Is dit doel haalbaar met de tijd en de middelen die ik heb?” Misschien heb je een cursus nodig om de juiste vaardigheden te leren voordat je solliciteert.
- Tijdgebonden: Je moet een duidelijke deadline hebben. Zonder tijdsdruk verslapt de motivatie vaak. “Binnen zes maanden” is een concrete tijdslimiet, die helpt om je te concentreren en stappen te zetten.
SMART formuleren in de praktijk
Persoonlijke ontwikkeling wordt vaak een stuk concreter als je duidelijk weet wat je wil bereiken. Het opschrijven van doelen is een belangrijke eerste stap.
Uit onderzoek blijkt dat de kans op succes 42% groter is als je je doelen opschrijft. Dit is dus een belangrijke eerste stap. Maar je moet het wel op de juiste manier doen, anders wordt de kans een stuk kleiner.
Je kunt de SMART-methode gebruiken om zowel persoonlijke als professionele doelen te formuleren. We doorlopen de verschillende stappen aan de hand van een simpel voorbeeld.
Stel je wilt graag beter worden in presenteren of hardlopen. Hoe pak je dat aan met de SMART-methode?
1. Specifiek
Een specifiek doel is een doel dat duidelijk en ondubbelzinnig is. Het is belangrijk om zo specifiek mogelijk te zijn bij het formuleren van je doelen. Zo weet je precies wat je wilt bereiken en hoe je dat kunt bereiken. Een meetbaar doel is een doel dat gekwantificeerd kan worden.
Dit betekent dat je de vorderingen kunt meten en zien of je op de goede weg bent om je doel te bereiken. Als hulp is het slim om de volgende vragen te beantwoorden:
- wat wil je bereiken?
- wie zijn erbij betrokken?
- waar ga je dit doen?
- wanneer ga je het doen?
- waarom wil je het bereiken?
Bijvoorbeeld:
- Om meer zichtbaar te zijn op de werkvloer wil ik op de afdeling tijdens onze maandelijkse teammeeting een presentatie geven over wat ik heb bereikt.
- Om een betere conditie op te bouwen, wil ik ’s ochtends voor het ontbijt een half uur hardlopen in de buurt
2. Meetbaar
Een doel is alleen effectief als het meetbaar is. Dit betekent dat je kunt bijhouden of je vooruitgang boekt en kijk of je op koers ligt om je doel te bereiken.
Als een doel niet meetbaar is, is het moeilijk te bepalen of je vooruitgang boekt. Bijvoorbeeld:
- De presentatie die ik houd, duurt 10 minuten en zal ik 1x per maand doen
- Ik ga op 5 dagen in de week een half uur hardlopen
3. Acceptabel
Je doelen moeten acceptabel zijn voor jezelf en voor anderen. Dit betekent dat ze realistisch en haalbaar moeten zijn.
Dit geldt ook voor het tijdsbestek waarin je je doel wilt bereiken. Immers, als een doel niet realistisch of haalbaar is, zul je snel gefrustreerd raken en je doel uiteindelijk misschien helemaal laten varen.
- Bekijk samen met je manager if het haalbaar is om iedere teammeeting iets te presenteren
- Bespreek thuis of het haalbaar is dat je 5 dagen in de week ’s ochtends de deur uit bent
4. Realistisch
Realistische doelen zijn doelen die je daadwerkelijk kunt bereiken binnen de gegeven tijdspanne. Het is belangrijk om realistische doelen te stellen, zodat je
- gemotiveerd blijft
- gefocust blijft
- niet teleurgesteld raakt
- niet gefrustreerd raakt onderweg
Ze moeten dus haalbaar zijn en relevant voor jou, je stage, baan of onderzoek.
Bijvoorbeeld:
- 1 Presentatie van 10 minuten per maand zou realistisch moeten zijn, maar is natuurlijk helemaal afhankelijk van je functie en je werkomgeving
- Als je een hele slechte conditie hebt, is ineens iedere dag gaan hardlopen misschien niet zo realistisch. Je zou dan bijvoorbeeld beter kunnen starten met 1x per week.
5. Tijdgebonden
Tijdgebonden doelen zijn doelen die een specifieke deadline hebben waarbinnen ze bereikt moeten zijn.
Stel jezelf de volgende vragen:
- wanneer ga ik beginnen?
- wanneer ben ik klaar?
- wanneer is mijn doel gehaald?
Bijvoorbeeld:
- Volgende week ga ik mijn eerste presentatie houden en ik ga dit 6 maanden volhouden. Na 6 maanden ga ik evalueren of mijn zichtbaarheid is toegenomen.
- Morgen ga ik starten en ik ga het minimaal 3 maanden volhouden. Mijn doel is behaald als ik met meer gemak kan hardlopen en het langer kan volhouden.
6. Extra stap om echt succesvol te zijn
Het eerder genoemde onderzoek laat zien dat de kans om je doel te halen, 78% groter wordt als je verantwoording aflegt aan een bekende. Wat je moet doen om echt succesvol te zijn is bijvoorbeeld wekelijks verslag te doen van hoe je ervoor staat.
Dus betrek iemand bij je doelen. Denk aan een vriend, je partner, je manager of een collega. Denk aan het samen doen van een challenge waarbij je iedere week bekijkt wat de voortgang is en waar je allemaal tegen aan loopt.
Als je weet dat je verantwoording af moet leggen dan is de kans dat je actie onderneemt veel groter dan dat je alles ‘geheim’ houdt.
Gerelateerd
Wat zijn de voordelen?
Zoals je ziet helpt het enorm om doel te bekijken aan de hand van de verschillende dimensies. Je stelt jezelf de juiste vragen en het helpt je om meer inzicht te krijgen in hoe jij je doel wil behalen.
De SMART-methode biedt een aantal belangrijke voordelen die je carrière of persoonlijke ontwikkeling kunnen versterken:
- Duidelijkheid en focus: Doelen zijn specifiek en meetbaar, wat zorgt voor minder stress en meer richting.
- Meetbare vooruitgang en motivatie: Je ziet duidelijke resultaten en viert kleine successen, wat je motivatie verhoogt.
- Realistische planning en prioritering: Je stelt haalbare doelen en leert beter prioriteiten te stellen, wat je zelfbewustzijn vergroot.
- Verantwoordelijkheid en flexibiliteit: Je blijft verantwoordelijk voor je doelen, maar kunt ook snel bijsturen als dat nodig is.
- Tijdsmanagement en efficiëntie: Helpt je om je tijd effectief in te delen en gericht naar je doelen te werken.
- Zelfontwikkeling en continu leren: Door het proces van doelen stellen groei je persoonlijk en professioneel.
- Betere communicatie in teams: Helpt om duidelijke verwachtingen en verantwoordelijkheden te stellen, wat samenwerking verbetert.
Voorbeelden SMART-methode
Om nog een concreter te worden hebben we een aantal voorbeelden voor je opgesomd.
| Doel | SMART omschrijving |
| Schrijfvaardigheid verbeteren | Ik ga elke werkdag 500 woorden schrijven voordat ik heb ontbeten. Ik zal dit de komende maand doen. |
| Beter worden in time-management | Ik ga mijn taken prioriteren in de komende 3 dagen en voor iedere taak bepalen hoeveel tijd ik er aan ga werken. Taken die niet belangrijk zijn, zet ik op een aparte lijst. |
| Productiever worden | Ik ga voor iedere taak die ik heb een timer zetten van 30 minuten om zo onafgebroken te kunnen werken aan de taak. Pas als de timer af gaat, stop ik met de taak. |
| Minder koffie drinken | Ik ga ipv de hele dag koffie drinken de koffie afwisselen met thee. Zo wil ik van 8 koffie per dag naar maximaal 4 koffie per dag. |
| Meer pauzes nemen | Ik ga iedere werkdag een lunchpauze van een uur blokken in mijn agenda en tijdens deze pauze ga ik naar buiten om een rondje te lopen. |
Hoe specifieker je de omschrijving maakt hoe beter.
Hoe SMART-doelen je helpen bij solliciteren
Als je op zoek bent naar een nieuwe baan, kunnen SMART-doelen het proces overzichtelijk maken. In plaats van te zeggen: “Ik wil een nieuwe baan”, maak je het concreter.
Bijvoorbeeld:
- Specifiek: “Ik wil een functie als projectmanager vinden bij een duurzaamheidsbedrijf.”
- Meetbaar: “Ik stuur elke week 3 gerichte sollicitaties en volg 5 bedrijven die ik interessant vind.”
- Acceptabel: “Ik ben bereid om naar een ander deel van het land te verhuizen als ik een interessante baan vind.”
- Realistisch: “Met mijn huidige ervaring in projectmanagement is dit een haalbaar doel.”
- Tijdgebonden: “Ik wil binnen 4 maanden een nieuwe baan hebben gevonden.”
Door je sollicitatieproces te structureren met SMART-doelen, zorg je dat je gefocust blijft en weet je wanneer je successen behaalt. Dit houdt je gemotiveerd, zelfs wanneer je te maken krijgt met afwijzingen.
Veelvoorkomende fouten bij het opstellen van SMART-doelen
Hoewel SMART-doelen een geweldige tool zijn, zijn er ook valkuilen.
Hier zijn enkele veelgemaakte fouten:
- Te ambitieus zijn: Soms stel je doelen die niet realistisch zijn, bijvoorbeeld: “Ik wil binnen een maand CEO worden.” Dit leidt tot frustratie en teleurstelling.
- Te vaag zijn: “Ik wil beter worden in mijn werk” is geen SMART-doel. Zonder concreet plan blijf je hangen in vaagheid.
- Geen deadline stellen: Zonder tijdslimiet is er geen gevoel van urgentie, en loop je het risico uitstelgedrag te vertonen.
