Help, de examens komen eraan! Of je nu eindexamen doet op de middelbare school, de universiteit of voor je rijexamen, iedereen heeft weleens last van examenvrees. Het wordt echter pas een probleem als je hierdoor slechter gaat presteren. Wanneer is het ernstig? Wat helpt het beste tegen examenvrees? Hieronder leggen we alles uit over examenvrees en wat je ertegen kunt doen.
Inhoudsopgave
Wat is examenvrees?
Examenvrees is een vorm van faalangst die zich richt op een toets, examen of assessment.
Je bent bezig met alle mogelijke manieren waarop je zou kunnen falen of wat er allemaal fout kan gaan.
En je denkt steeds na over het slechtste scenario en daardoor raak je in een vicieuze cirkel van negatief denken.
Dit soort negatieve patronen van denken kan heel erg verstorend zijn voor je dagelijkse leven, omdat het ervoor zorgt dat je niet meer objectief naar de situatie kunt kijken.
Je voelt prestatiedruk en wordt bang om fouten te maken.
Voor een mondeling examen of verdediging van je proefschrift kun je spreekangst voelen.
Kenmerken van examenvrees
De oorzaak van examenvrees is vaak onzekerheid.
Je bent bijvoorbeeld bang dat je de stof niet goed genoeg kent.
Of je bent bang om tijdens het examen spontaan te vergeten wat je hebt geleerd, of dat het niet binnen de tijd lukt.
Dit zijn de klachten die horen bij examenvrees:
- Zweten
- Hoofdpijn
- Hyperventileren
- Niet kunnen slapen in de aanloop naar het examen
- Moeite hebben met concentreren, in het bijzonder op de stof die je moet leren
Vooral concentratieproblemen maken de angst vaak erger.
Wanneer is examenvrees een probleem?
Examenstress hoort erbij.
Je wil het graag goed doen en er hangt veel af van het resultaat.
Daarom is het niet gek als je examenvrees voelt.
Vaak wordt er gedacht dat examenvrees iets is waar je mee moet vechten of dat het ernstig is als je last hebt van faalangst.
Dit is echter niet waar.
Het is heel normaal om last te hebben van stress en spanning voor een toets of examen.
Sterker nog, het is zelfs gezond!
Deze reactie zorgt ervoor dat je lichaam zich kan voorbereiden om zo goed mogelijk te presteren.
Het wordt een probleem op het moment dat je er minder door functioneert.
Bijvoorbeeld als de angst te overweldigend wordt, waardoor je de toets niet meer kunt maken.
Of je gaat examens helemaal vermijden, waardoor je studievertraging oploopt.
Het is belangrijk om hier iets aan te doen, want dit soort denken kan leiden tot een slechtere prestatie.
Hoe omgaan met examenvrees?
Aan examenvrees kun je werken door op zoek te gaan waar de angst vandaan komt.
Ben je bang dat je de stof niet beheerst?
Of speelt er een andere angst?
5 tips tegen examenvrees
Komt je examen er al bijna aan en heb je geen tijd meer om hulp te zoeken?
Dan zijn er deze tips die helpen bij het wegnemen van examenstress:
- Probeer een andere leermethode. Je kunt bijvoorbeeld, in plaats van kennis stampen, werken met flashcards. Door de afwisseling kun je ineens een doorbraak krijgen, waardoor leren weer makkelijker wordt.
- Zoek afleiding: hoe moeilijk het ook is, het helpt altijd om even aan iets anders te denken. Zelfs een half uurtje iets leuks doen, zoals gamen of een film kijken, helpt om kalmer te worden. Als je daarna doorgaat met leren, neem je de stof ook beter op.
- Herinner jezelf aan je prestaties: was je eerder zenuwachtig voor een examen? En heb je het uiteindelijk toch goed gedaan? Als je bewust denkt over wat er eerder goed ging, bouw je zelfvertrouwen op.
- Relativeer: wat is het ergste dat er kan gebeuren als het niet lukt? Is het ook goed genoeg als je een 6 haalt? Kun je het examen nog herkansen? Bekijk je opties van tevoren, dat kan helpen bij het relativeren van de angst.
- Tijdens het examen: blijf rustig ademhalen. Door je te concentreren op je ademhaling krijg je je hartslag omlaag, waardoor zenuwen ook minder worden. Wat ook helpt is je voeten plat op de grond houden, dan voel je je steviger en veiliger.
Lees ook meer over tips tegen stress in onze gids voor het omgaan met zenuwen.
Medicatie examenvrees
Als de examenvrees zo erg is dat het je dagelijks leven beïnvloedt, kan medicatie helpen.
Dit kun je alleen doen in overleg met een expert, want er zijn verschillende soorten middelen die gebruikt kunnen worden.
Homeopathische middelen
Middelen zoals valeriaan en sint-janskruid helpen om rustiger te worden.
Je kunt deze bij de drogist of apotheek halen.
Kalmerende medicatie
Als je huisarts denkt dat het nodig is, kan hij of zij je kalmerende medicatie voorschrijven.
Propranolol wordt gebruikt bij ernstige examenvrees.
Dit is een middel dat je alleen in overleg met een arts moet gebruiken, want er zijn bijwerkingen aan verbonden.
Het zorgt ervoor dat je hartslag wat minder snel gaat en dat je minder trilt.
Overleg altijd met je huisarts of je problemen met examenvrees ernstig genoeg zijn om te behandelen met medicijnen.
Eigenaar van sollicitatieplatform beaks.nl waar hij kandidaten helpt met solliciteren, werk en carrière. Lees meer.
