Solliciteren met dyslexie

Solliciteren kan spannend zijn, en als je dyslexie hebt, brengt dat soms extra uitdagingen met zich mee. Lange vacatureteksten, angst voor spelfouten of een schrijftest kunnen onzekerheid oproepen. Toch zegt dyslexie niets over je talent of intelligentie. Met de juiste voorbereiding, hulpmiddelen en kennis van je rechten kun je een sollicitatieproces creëren waarin jouw kwaliteiten centraal staan, niet je beperking.

In dit artikel lees je precies hoe je met dyslexie kunt solliciteren zonder stress: met slimme hulpmiddelen, sterke voorbeelden en een realistische kijk op wat wel werkt.

Wat is dyslexie en hoe omschrijf ik het?

Dyslexie is een taalverwerkingsstoornis die invloed heeft op lezen, schrijven en soms op het snel verwerken van geschreven informatie. Het heeft niets te maken met intelligentie of inzet: mensen met dyslexie kunnen uitstekend analyseren, plannen, communiceren en creatieve oplossingen bedenken. Ze verwerken informatie alleen op een andere manier.

De officiële definitie van Stichting Dyslexie Nederland luidt:

Dyslexie is een specifieke lees- en spellingstoornis die wordt gekenmerkt door hardnekkige problemen met het aanleren en vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau.

Wat betekent dat in de praktijk?

Veel mensen met dyslexie herkennen één of meer van de volgende situaties:

• Je leest trager dan gemiddeld of moet vaker teruglezen om informatie te begrijpen.
• Je maakt sneller type- of spelfouten, vooral onder tijdsdruk.
• Je hebt moeite met lange teksten, maar kunt goed verbanden leggen tussen ideeën.
• Je denkt in beelden of structuren in plaats van in woorden.

Deze kenmerken hoeven geen belemmering te zijn. Sterker nog: veel werkgevers waarderen juist de creativiteit, intuïtie en oplossingsgerichtheid van mensen met dyslexie.

Hoe kun je dyslexie omschrijven bij een sollicitatie?

Je bent nooit verplicht om te vertellen dat je dyslexie hebt. Toch kan het soms handig zijn om het kort te benoemen, vooral als je wilt uitleggen waarom je op een bepaalde manier werkt of als je een redelijke aanpassing wilt vragen. Het doel is niet om aandacht te vragen voor een beperking, maar om te laten zien dat je bewust en professioneel met je manier van werken omgaat.

Gebruik daarvoor neutrale, oplossingsgerichte zinnen zoals:

• “Ik werk efficiënt met spraak-naar-tekst en visuele schema’s, zodat ik helder communiceer en tijd bespaar.”
• “Ik lees grondig en gebruik hulpmiddelen om nauwkeurig te werken. Zo lever ik kwaliteit zonder tijdsdruk.”
• “Ik heb dyslexie, wat maakt dat ik snel patronen zie en sterk ben in conceptueel denken. Dat helpt mij bij het oplossen van complexe problemen.”

Vermijd zware woorden als stoornis of beperking in je sollicitatiebrief of gesprek. Benoem liever je werkstijl of manier van informatie verwerken. Zo blijft de focus op wat je brengt, niet op wat je mist.

Wanneer benoem je het wel of niet?

• Wel, als je een aanpassing nodig hebt, bijvoorbeeld extra leestijd of toestemming voor spraak-naar-tekst.
• Wel, als het relevant is voor de functie (bijvoorbeeld als nauwkeurig schrijven een kernonderdeel is).
• Niet, als het geen invloed heeft op de sollicitatieprocedure of het werk zelf.

Je kunt er ook voor kiezen om het pas in een later stadium te noemen, bijvoorbeeld tijdens het tweede gesprek of als er een assessment volgt.

Een voorbeeld van hoe je het kunt zeggen in een gesprek

Ik heb dyslexie, wat betekent dat ik iets meer tijd neem om teksten door te nemen. Daar tegenover staat dat ik snel verbanden leg en sterk ben in overzicht houden. Ik gebruik hulpmiddelen zoals dicteren en visuele planning, zodat ik foutloos en efficiënt werk.

Met zo’n formulering toon je zelfinzicht, verantwoordelijkheid en professionaliteit — precies wat werkgevers waarderen.

Je rechten als sollicitant met dyslexie

In Nederland is het verboden om iemand te discrimineren vanwege een beperking of chronische ziekte. Werkgevers mogen dus geen vragen stellen over je gezondheid als dat niet direct relevant is voor de functie. Je bent niet verplicht om je dyslexie te melden, tenzij het essentieel is voor de uitoefening van het werk.

Volgens de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (WGBh/cz) moeten werkgevers passende maatregelen nemen zodat jij eerlijk kunt deelnemen aan de sollicitatieprocedure. Denk aan extra leestijd, een mondeling assessment in plaats van een schriftelijke test of toestemming om voorleessoftware te gebruiken. (Bron: College voor de Rechten van de Mens)

Ook het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap bevestigt dat redelijke aanpassingen verplicht zijn, mits ze geen onevenredige belasting vormen voor de werkgever. (Bron: Centrum Internationaal Recht)

Situatie	Wat mag je vragen	Wat mag de werkgever niet vragen
Schriftelijke test	Extra tijd of mondelinge toelichting	Medische details over diagnose
Online assessment	Gebruik van TTS of dicteren	Waarom je dyslexie hebt of hoe erg
Sollicitatiegesprek	Kort uitleggen van werkstijl	Gezondheid of beperkingen uitvragen

Je cv: duidelijk, overzichtelijk en resultaatgericht

Een goed cv hoeft niet ingewikkeld te zijn. Werkgevers willen vooral snel zien wie je bent, wat je kunt en wat je hebt bereikt. Met dyslexie is het slim om te werken met een duidelijke structuur, korte zinnen en hulpmiddelen die fouten helpen voorkomen. Zo leg je de nadruk op inhoud in plaats van op taal.

1. Begin met een kort profiel

Bovenaan je cv schrijf je een kort stukje van drie tot vijf regels waarin je vertelt wat je doet en waarin je goed bent. Gebruik woorden die actie en resultaat laten zien. Dus niet:

Verantwoordelijk voor administratie

Maar:

Beheerde de administratie en verkortte verwerkingstijd met 20%

Zo leest de werkgever meteen wat je toevoegt.

2. Maak het overzichtelijk

Gebruik één kolom, grote tussenkopjes en genoeg witruimte. Dat maakt het document rustiger en makkelijker te scannen. Kies een eenvoudig lettertype zoals Arial of Calibri en gebruik zwart op wit (geen drukke kleuren).

Vermijd tabellen of ingewikkelde lay-outs: een rustige opmaak zorgt dat jouw inhoud beter overkomt.

3. Werk met korte bullets

Beschrijf je ervaring in korte opsommingen van één of twee regels. Begin elke zin met een werkwoord zoals:

• Coördineerde
• Verbeterde
• Ontwikkelde
• Verhoogde
• Verminderde

Voorbeeld:

Verhoogde klanttevredenheid met 15% door facturen duidelijker te communiceren.

Zo’n resultaat zegt meer dan lange zinnen met uitleg.

4. Toon resultaten, geen taken

Een veelgemaakte fout is dat mensen alleen opschrijven wat ze deden, niet wat het opleverde. Werkgevers zien liever bewijs van resultaat. Denk aan cijfers, verbeteringen of complimenten van klanten of collega’s.

Bijvoorbeeld:

Begeleidde nieuwe collega’s en zorgde voor een snellere inwerkperiode van twee weken.

Digitaliseerde formulieren waardoor het aantal fouten halveerde.

5. Voeg hulpmiddelen toe (als ze je sterker maken)

Als je hulpmiddelen gebruikt die je werk verbeteren, kun je die prima noemen. Dat laat zien dat je efficiënt werkt en moderne tools kent. Je kunt dit opnemen bij het kopje Vaardigheden, bijvoorbeeld:

Vaardigheden
Projectplanning, klantcommunicatie, Microsoft Office, spraak-naar-tekst, tekst-naar-spraak, visuele schema’s.

Zo toon je dat je professioneel met dyslexie omgaat, zonder dat het je cv domineert.

6. Controleer slim op fouten

Gebruik tekst-naar-spraaksoftware om je cv te laten voorlezen. Je hoort dan direct of zinnen logisch klinken of als er een woord verkeerd staat.

Gebruik daarnaast een spellingcontrole (zoals LanguageTool of Word), maar vertrouw er niet volledig op. Laat, als het kan, iemand anders je cv nog even nalezen.

7. Gebruik een vaste template

Werk met een cv-template waarin de structuur al goed staat. Dat scheelt nadenken over opmaak en voorkomt onrust. Een goed template zorgt dat je tekst rustig oogt, de belangrijkste informatie bovenaan staat en je alleen hoeft na te denken over inhoud.

Bekijk verschillende gratis cv templates die leesbaar zijn en geschikt voor alle beroepen.

De motivatiebrief: persoonlijk en concreet

Een goede motivatiebrief is menselijk en to the point. Schrijf alsof je het vertelt in een gesprek. Een lengte van 200 tot 300 woorden is voldoende. Gebruik deze opbouw:

• Een korte situatie of anekdote die je aanpak laat zien.
• Wat jou motiveert in dit werk.
• Wat je hebt bereikt en hoe.
• Waarom dit aansluit op de vacature.
• Eventueel: een zin over je werkstijl of hulpmiddelen.
• Afsluiting met uitnodiging voor gesprek.

Voorbeeld:

Beste [Naam contactpersoon],
Wanneer ik een project aanpak, wil ik begrijpen hoe alles met elkaar samenhangt. Bij mijn vorige werkgever viel het management juist op dat ik snel de grote lijn zie en complexe informatie kan vertalen naar iets eenvoudigs en bruikbaars voor anderen. Die kwaliteit wil ik graag inzetten als projectondersteuner bij [bedrijfsnaam].

Wat mij typeert is dat ik structuur breng in chaos. Ik werk graag visueel: ik maak schema’s, korte samenvattingen en overleg liever even mondeling dan via lange e-mails. Dat houdt het werk helder, overzichtelijk en efficiënt. Collega’s waarderen dat, zeker bij deadlines.

Taal is voor mij geen doel op zich, maar een middel om dingen beter te begrijpen. Door ervaring en slimme hulpmiddelen – zoals spraak-naar-tekst en voorleessoftware – werk ik zorgvuldig en foutloos. Dyslexie heeft mij juist geleerd om processen slim in te richten en sneller tot de kern te komen.

Wat me aanspreekt in deze functie, is de combinatie van organiseren en communiceren. Ik krijg energie van samenwerken met verschillende teams en het verbeteren van werkwijzen. Uw organisatie lijkt me een omgeving waar oog is voor mensen én voor kwaliteit, en daar pas ik goed bij.

Ik licht mijn aanpak graag toe in een persoonlijk gesprek.

Met vriendelijke groet,
[Naam]

Tijdens het gesprek of assessment

Een sollicitatiegesprek is het moment waarop je jezelf echt kunt laten zien. Als je dyslexie wilt benoemen, doe dat dan praktisch en positief. Zeg bijvoorbeeld: “Ik werk met dicteer- en visualisatietools, daardoor kan ik snel ideeën structureren en efficiënt samenwerken.”

Gaat het om een schrijftest of online assessment? Vraag wat er precies getest wordt. Als de test vooral je analytisch vermogen moet meten, kun je voorstellen om mondeling te antwoorden. Vraag concreet om extra leestijd of toestemming voor hulpmiddelen.

Voorbeeld van een korte mail om aanpassingen aan te vragen:

Onderwerp: Aanpassing sollicitatieprocedure – [functie]

Beste [naam],

Voor de test op [datum] wil ik graag kort afstemmen over een kleine aanpassing. Ik heb dyslexie en werk effectief met voorleessoftware en spraak-naar-tekst. Met deze hulpmiddelen kan ik mijn kwaliteiten goed laten zien. Is het mogelijk om deze te gebruiken tijdens de test?

Met vriendelijke groet,
[Naam]

Handige hulpmiddelen

Er bestaan veel tools die solliciteren met dyslexie makkelijker maken:

Tool	Functie	Platform	Prijs
Google Dictation / Microsoft Dictation	Spraak-naar-tekstfunctie om teksten in te spreken in plaats van te typen	Windows, macOS, iOS, Android, Chrome	Gratis
LanguageTool	Nederlandstalige spelling- en grammaticacontrole met stijlsuggesties	Browser, Word, Google Docs	Gratis / Pro-versie
Speechify	Leest websites, documenten en e-mails hardop voor met natuurlijke stemmen	iOS, Android, Chrome, Windows, macOS	Gratis / Premium
Microsoft Read Aloud / Immersive Reader	Voorleesfunctie in Word, Outlook en Edge-browser	Windows, macOS, online	Gratis
Notion	Digitale notitie- en planningsapp om sollicitaties en aantekeningen te organiseren	Web, iOS, Android, desktop	Gratis / Betaald
Miro / FigJam	Visuele whiteboards om ideeën en werkprocessen overzichtelijk te maken	Web, iOS, Android	Gratis / Betaald
Otter.ai	Automatische transcripties en samenvattingen van gesprekken of interviews	Web, iOS, Android	Gratis / Premium
BeeLine Reader	Kleurverloop dat de leesrichting ondersteunt en lezen rustiger maakt	Browser (Chrome, Firefox, Safari)	Gratis / Premium
Read&Write (Texthelp)	Voorlezen, woordvoorspelling en dicteren in één toolset, ontwikkeld voor dyslexie	Windows, macOS, Chrome, iPad	Gratis proef / Betaald
Pomofocus	Online Pomodoro-timer voor focus en concentratie tijdens lezen of schrijven	Web	Gratis

(Bron: Werken met een Beperking)

Mentale voorbereiding en zelfvertrouwen

Solliciteren is spannend voor iedereen, maar met dyslexie kun je extra druk voelen: angst voor taalfouten, twijfel of een werkgever het begrijpt. Die spanning is normaal, maar niet nodig. Wie weet waar zijn kracht ligt, solliciteert rustiger en overtuigender.

Herken je gedachten

Veel mensen met dyslexie hebben geleerd om streng voor zichzelf te zijn. Daardoor ontstaat snel perfectionisme: alles moet foutloos. Beter is om te denken in professionaliteit. Je bereidt je goed voor, maar accepteert dat kleine fouten erbij horen. Gebruik hulpmiddelen niet als noodgreep, maar als teken van efficiëntie.

Bouw vertrouwen stap voor stap

Zelfvertrouwen groeit door herhaling en kleine successen.

• Noteer drie dingen die je goed deed de afgelopen weken.
• Oefen een korte pitch waarin je uitlegt wat jouw manier van werken oplevert.
• Vervang gedachten als “ik maak vast fouten” door “ik lever kwaliteit op mijn manier.”

Blijf rustig in het gesprek

Een sollicitatie is geen test, maar een gesprek tussen twee professionals. Bereid drie punten voor die je wilt overbrengen (bijvoorbeeld: ik breng structuur, ik denk visueel, ik gebruik tools slim) en laat het daarbij. Plan tijd om tot rust te komen en ga niet vlak voor het gesprek nog redigeren.

Zie dyslexie als werkstijl, niet als beperking

Mentale rust ontstaat als je stopt met compenseren en leert vertrouwen op je manier van denken. Dyslexie maakt je niet minder taalvaardig, maar vaak juist beter in overzicht, creativiteit en oplossingsgerichtheid. Wie dat zo benoemt, laat zien dat hij zijn kracht kent — en dat is precies wat werkgevers willen zien.

Bronnen

• Rijksoverheid – Welke vragen mag een werkgever stellen tijdens een sollicitatiegesprek? rijksoverheid.nl
• College voor de Rechten van de Mens – Werk en handicap mensenrechten.nl
• Werken met een Beperking – Werkgeversboekje werknemer met dyslexie werkenmeteenbeperking.nl
• Stichting Dyslexie Nederland – Kenniscentrum Dyslexie expertisecentrum-dyslexie.nl
• Europese Unie – Reasonable Accommodation at Work op.europa.eu